De druk is eraf. Vorige week donderdag, vrijdag en zaterdag heb ik de proefdruk gelezen. En gisteren nog wat essentiële aanpassingen gedaan waardoor De Donkere Dame nóg leuker is om te lezen. Peetvormgever (Petra) heeft vandaag de laatste wijzigingen verwerkt in de vormgeving van het boek.
Maar wat was het een proces. Man man man, gut gut gut, het zweet gutste regelmatig van mijn voorhoofd. In december van het vorige jaar ben ik begonnen met schrijven, in een maand had ik het verhaal in grote lijnen op papier. Omdat ik als een achterlijke heb gewerkt in de feestmaand. Wekelijks veertig uur werken in de schoonmaak, en veertig uur schrijven. Avond aan avond, weekend aan weekend, feestdag aan feestdag. En ’s avonds laat Jan van Haasterenpuzzels maken om de creatieve bron te verlaten en weer op aarde te komen.
Vanaf januari tot afgelopen weekend volgde een proces van driftig redigeren met schrijfcoach Jacqueline Raeven. Ze zorgde ervoor dat ik me aan het plan van aanpak hield met m’n eigenwijze bakkes, leerde me schrijftechnieken en was telkens liefdevol maar genadeloos eerlijk in het redigeerproces. Daardoor gingen we van 72.000 naar 52.000 woorden. Schrijven is schrappen. En schrijven is schilderen met woorden. Daardoor kon er een hoop de prullenbak in.
Het was soms een ware worsteling, omdat ik werkte met twee schrijfdoelen. Ik wilde mijn verhaal vertellen en mensen wat leren. Dat kreeg ik niet in elkaar gevlochten, waardoor het een half-om-halfboek was. Net als half-om-halfgehakt echt niet lekker is, liep het verhaal ook echt niet lekker. Het was soms een lesboek, soms een autobiografie. Er zat maar een ding op, en dat was kiezen voor een van de doelen. En dat werd het vertellen van mijn verhaal. Het lesboek liet ik los. Het verhaal werd er een stuk beter van.
Toen we dachten dat we er waren, kwamen we tot de conclusie dat het verhaal toch te reflecterend en afstandelijk was. Ik heb het halve boek omgeschreven om de lezer beter mee te nemen in de gebeurtenissen en mijn gevoelens in het verhaal te tonen. Dit was voor mij het zwaarst. Omdat ik dacht dat ik door het finishlint mocht, maar toen opnieuw een marathon moest lopen. Als ik naar de huisarts was gegaan, had hij me waarschijnlijk overspannenheid toegedicht.
Maar gelukkig is het klaar, met volle maan. Er komt heel veel herrie uit de speakers van m’n laptop, want het is een heel drukbestand. Het wil gehoord worden, de wereld in. Petra heeft het drukbestand naar Ed de drukker gestuurd, waardoor ‘ie het nog drukker krijgt. Hopelijk is ‘ie tegen de drukbestand. En hopelijk ben ikzelf tegen de drukbestand, want het is nogal wat, zo’n kwetsbaar onderwerp de wereld in slingeren. Maar goed, het gaat gebeuren. There’s no way back. Ik maak nu overigens zoveel flauwe grappen omdat ik het eigenlijk gewoon teringspannend vind allemaal.
En nu ga ik een hele vette bak patat halen. Met heel veel saus. Eetse.